Φαντάζομαι ότι όλοι έχουμε δει ταινίες όπου τα άτομα με υπερβάλλον βάρος βρίσκονται στο κέντρο της προσοχής της παρέας, με την ζωντάνια τους, το γέλιο τους, την ενεργητικότητά τους.
Ισχύει όμως πάντα αυτό; Μήπως κάποιες φορές πίσω από αυτό το χαμόγελο κρύβεται κρυμμένος πόνος; Αυτό φυσικά, μόνο το ίδιο το άτομο το γνωρίζει. Σε αυτό το κομμάτι έρχονται να ρίξουν λίγο φως τα αποτελέσματα τελευταίων ερευνών.
Tόσο η παχυσαρκία, όσο και η κατάθλιψη παρουσιάζουν αυξανόμενες τάσεις στη σημερινή εποχή. Αντιθέτως με αυτό που φαίνεται καμιά φορά στις ταινίες, δεν είναι σπάνιο, ένα άτομο με παχυσαρκία, να παρουσιάζει κάποιου βαθμού κατάθλιψη ή και το αντίθετο. Δηλαδή, ένα καταθλιπτικό άτομο να οδηγείται σε παχυσαρκία. Δεδομένου του γεγονότος ότι και οι δύο παθήσεις σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για χρόνιες ασθένειες, γίνεται τελευταία, συνεχής έρευνα πάνω στην αλληλεπίδραση των δύο καταστάσεων.
Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον στα αποτελέσματα πρόσφατης μετα-ανάλυσης βασισμένη σε προοπιτκές μελέτες (Luppino 2010), η οποία μελέτησε κατά πόσο η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο κατάθλιψης και αντίστροφα. Βρέθηκε αμφίδρομη επίδραση μεταξύ των δύο καταστάσεων. Τα παχύσαρκα άτομα φαίνεται ότι είχαν 55% αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν κατάθλιψη μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, ενώ τα καταθλιπτικά άτομα είχαν 58% αυξημένο κίνδυνο να γίνουν παχύσαρκα. Άλλο επίσης σημαντικό εύρημα, ήταν ότι η σχέση μεταξύ κατάθλιψης και παχυσαρκίας ήταν πιο έντονη συγκριτικά με τη σχέση κατάθλιψης και υπέρβαρου. Στο ίδιο αποτέλεσμα κατέληξε και ο Simons με τους συνεργάτες του (Simon, 2008). Αυτό που βρέθηκε επίσης είναι ότι η συνέπεια φαίνεται μέσα στον χρόνο. Δεν είναι άμεση ή σε μικρό χρονικό διάστημα.
Με ποιους τρόπουςη παχυσαρκία μπορείνα οδηγήσει σε κατάθλιψη;
Εχουν αναφερθεί διάφοροι λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν τα παχύσαρκα άτομα σε κατάθλιψη. Κάποιοι είναι βιολογικοί και κάποιοι άλλοι ψυχολογικοί. Θα εστιάσουμε στους λόγους που σχολίασε και ο Luppino με τους συνεργάτες τους.
Οι βιολογικοί λόγοι παραμένουν αρκετά περίπλοκοι. Η συγκεκριμένη έρευνα επεσήμανε τους εξής:
Α. Πρόκληση φλεγμονής Το έξτρα βάρος μπορεί να ενεργοποιήσει μηχανισμούς φλεγμονής και από την άλλη η φλεγμονή σχετίζεται με την κατάθλιψη. Την στιγμή που η φλεγμονώδης κατάσταση παίζει τόσο σημαντικό ρόλο και στις δύο παθήσεις, μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι ο μεσολαβητής.
Β. Άξονας υποθαλάμου – υπόφυσης – επινεφριδίων (ΥΥΕ) – στα αγγλικά θα το βρείτε ως HPA axisΗ παχυσαρκία μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργία του συγκεκριμένου άξονα. Από την άλλη, δυσλειτουργία του συγκεκριμένου άξονα σχετίζεται με την κατάθλιψη
Γ. Αντίσταση στην ινσουλίνη Η παχυσαρκία μπορεί να προκαλέσει αντίσταση στην ινσουλίνη. Αυτή με τη σειρά της μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα για κατάθλιψη.
Φυσικά πέρα από τους βιολογικούς λόγους μέσω των οποίων η παχυσαρκία μπορεί να οδηγήσει στην κατάθλιψη, υπάρχουν επίσης σημαντικοί ψυχολογικοί λόγοι. Σύμφωνα με τις έρευνες, σε αρκετά άτομα, το περιττό σωματικό βάρος μπορεί να προκαλέσει έντονη συναισθηματική δυσφορία. Δυστυχώς, το αδύνατο σώμα στη σημερινή εποχή αποτελεί πρότυπο ομορφιάς. Πέρα από αυτό υπάρχει κοινωνικός ρατσισμός απέναντι στα πιο υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα. Όλη αυτή η κατάσταση δημιουργεί μία επιπλέον ψυχολογική φόρτωση στα εν λόγο άτομα. Χαρακτηριστικά είναι τα αποτελέσματα και στην έρευνα με τις μεσήλικες γυναίκες, όπου η κατάθλιψη σχετιζόταν έντονα με την εμφάνιση του σώματος (Simon 2008) Ο Luppin επίσης ανέφερε ότι αυτή η τάση ήταν πιο έντονη στην Αμερική συγκριτικά με την Ευρώπη, αλλά αυτό μπορεί να σχετιζόταν και με το υψηλότερο βαθμό παχυσαρκίας που παρατηρείται στην Αμερική.
Τι γίνεται όμως και με το αντίστροφο; Ποιοι είναι οι λόγοι που μπορεί η κατάθλιψη να οδηγήσει σε παχυσαρκία;
Φαίνεται ότι, ένας λόγος όπου η κατάθλιψη μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία σχετίζεται με την νευροενδοκρινική λειτουργία. Σύμφωνα με τον Björntorp (2001), η κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει κοιλιακή παχυσαρκία μέσω της χρόνια ενεργοποίησης του Άξονα υποθαλάμου – υπόφυσης – επινεφριδίων και σχετίζεται με την αύξηση της κορτιζόλης. Άλλος λόγος, είναι η υιοθέτηση ενός λάθους τρόπου ζωής. Ο Luppin ανέφερε επίσης ότι τα άτομα με κατάθλιψη δεν ακολουθούν συνήθως σωστή διατροφή, ούτε γυμνάζονται ιδιαίτερα. Στην έρευνα του Simon, η κατάθλιψη σχετιζόταν με περίπου 20% αύξηση της ενεργειακής πρόσληψης και χαμηλή φυσική δραστηριότητα (Simon 2008). Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αρκετά από αυτά τα άτομα επίσης παίρνουν αντικαταθλιπτικά. Ως γνωστόν, η πλειοψηφία των συγκεκριμένων φαρμάκων οδηγούν σε αύξησης βάρους.
Εμείς τι πρέπει να κρατήσουμε από όλο αυτό;
Οσο προχωρούν οι έρευνες διακρίνεται όλο και περισσότερο η σχέση παχυσαρκίας και κατάθλιψης. Εμείς, ως άτομα, οφείλουμε να ευαισθητοποιηθούμε σε αυτό το κομμάτι και να μην είμαστε ρατσιστές απέναντι στα άτομα με υπερβάλλον βάρος. Ιδιαίτερη αναφορά θέλω να κάνω στα παιδιά και στους εφήβους. Τα παιδιά κάποιες φορές μπορούν να γίνουν πολύ σκληρά στον τρόπο που θα σχολιάσουν υπέρβαρα άτομα. Οι έρευνες δείχνουν ότι μπορεί να παρουσιαστούν συμπτώματα κατάθλιψης τόσο στα παιδιά, όσο και στους εφήβους που έχουν παραπάνω κιλά. Μπορείτε να σκεφτείτε τι τραυματική εμπειρία μπορεί να είναι αυτό για ένα παιδί; Οφείλουμε ως γονείς, επαγγελματίες, ενήλικοι, να μάθουμε στα παιδιά μας να είναι πιο ευαισθητοποιημένα στο θέμα της παχυσαρκίας και να μην ενεργούν ρατσιστικά. Μην ξεχνάμε επίσης, ότι εμείς είμαστε τα πρότυπα των παιδιών. Οπότε τα παιδιά θα μιλήσουν και θα σχολιάσουν ανάλογα με τον τρόπο που θα τους διδάξουμε εμείς.
Βιβλιογραφία:
•Björntorp P. (2001) Do stress reactions cause abdominal obesity and comorbidities? Obes Rev.; 2(2):73-86.•Luppino F S, et al (2010), Overweight, obesity and depression, A systematic review and meta – analysis of longituidinal studies, Arch Gen Psychiatry; 67 (3): 220-229•Simon G.E. et al (2008) Association between obesity and depression in middle-aged women, Gen Hosp Psychiatry.; 30(1): 32–39
Ισχύει όμως πάντα αυτό; Μήπως κάποιες φορές πίσω από αυτό το χαμόγελο κρύβεται κρυμμένος πόνος; Αυτό φυσικά, μόνο το ίδιο το άτομο το γνωρίζει. Σε αυτό το κομμάτι έρχονται να ρίξουν λίγο φως τα αποτελέσματα τελευταίων ερευνών.
Tόσο η παχυσαρκία, όσο και η κατάθλιψη παρουσιάζουν αυξανόμενες τάσεις στη σημερινή εποχή. Αντιθέτως με αυτό που φαίνεται καμιά φορά στις ταινίες, δεν είναι σπάνιο, ένα άτομο με παχυσαρκία, να παρουσιάζει κάποιου βαθμού κατάθλιψη ή και το αντίθετο. Δηλαδή, ένα καταθλιπτικό άτομο να οδηγείται σε παχυσαρκία. Δεδομένου του γεγονότος ότι και οι δύο παθήσεις σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για χρόνιες ασθένειες, γίνεται τελευταία, συνεχής έρευνα πάνω στην αλληλεπίδραση των δύο καταστάσεων.
Υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον στα αποτελέσματα πρόσφατης μετα-ανάλυσης βασισμένη σε προοπιτκές μελέτες (Luppino 2010), η οποία μελέτησε κατά πόσο η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο κατάθλιψης και αντίστροφα. Βρέθηκε αμφίδρομη επίδραση μεταξύ των δύο καταστάσεων. Τα παχύσαρκα άτομα φαίνεται ότι είχαν 55% αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν κατάθλιψη μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, ενώ τα καταθλιπτικά άτομα είχαν 58% αυξημένο κίνδυνο να γίνουν παχύσαρκα. Άλλο επίσης σημαντικό εύρημα, ήταν ότι η σχέση μεταξύ κατάθλιψης και παχυσαρκίας ήταν πιο έντονη συγκριτικά με τη σχέση κατάθλιψης και υπέρβαρου. Στο ίδιο αποτέλεσμα κατέληξε και ο Simons με τους συνεργάτες του (Simon, 2008). Αυτό που βρέθηκε επίσης είναι ότι η συνέπεια φαίνεται μέσα στον χρόνο. Δεν είναι άμεση ή σε μικρό χρονικό διάστημα.
Με ποιους τρόπουςη παχυσαρκία μπορείνα οδηγήσει σε κατάθλιψη;
Εχουν αναφερθεί διάφοροι λόγοι που μπορεί να οδηγήσουν τα παχύσαρκα άτομα σε κατάθλιψη. Κάποιοι είναι βιολογικοί και κάποιοι άλλοι ψυχολογικοί. Θα εστιάσουμε στους λόγους που σχολίασε και ο Luppino με τους συνεργάτες τους.
Οι βιολογικοί λόγοι παραμένουν αρκετά περίπλοκοι. Η συγκεκριμένη έρευνα επεσήμανε τους εξής:
Α. Πρόκληση φλεγμονής Το έξτρα βάρος μπορεί να ενεργοποιήσει μηχανισμούς φλεγμονής και από την άλλη η φλεγμονή σχετίζεται με την κατάθλιψη. Την στιγμή που η φλεγμονώδης κατάσταση παίζει τόσο σημαντικό ρόλο και στις δύο παθήσεις, μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι ο μεσολαβητής.
Β. Άξονας υποθαλάμου – υπόφυσης – επινεφριδίων (ΥΥΕ) – στα αγγλικά θα το βρείτε ως HPA axisΗ παχυσαρκία μπορεί να προκαλέσει δυσλειτουργία του συγκεκριμένου άξονα. Από την άλλη, δυσλειτουργία του συγκεκριμένου άξονα σχετίζεται με την κατάθλιψη
Γ. Αντίσταση στην ινσουλίνη Η παχυσαρκία μπορεί να προκαλέσει αντίσταση στην ινσουλίνη. Αυτή με τη σειρά της μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα για κατάθλιψη.
Φυσικά πέρα από τους βιολογικούς λόγους μέσω των οποίων η παχυσαρκία μπορεί να οδηγήσει στην κατάθλιψη, υπάρχουν επίσης σημαντικοί ψυχολογικοί λόγοι. Σύμφωνα με τις έρευνες, σε αρκετά άτομα, το περιττό σωματικό βάρος μπορεί να προκαλέσει έντονη συναισθηματική δυσφορία. Δυστυχώς, το αδύνατο σώμα στη σημερινή εποχή αποτελεί πρότυπο ομορφιάς. Πέρα από αυτό υπάρχει κοινωνικός ρατσισμός απέναντι στα πιο υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα. Όλη αυτή η κατάσταση δημιουργεί μία επιπλέον ψυχολογική φόρτωση στα εν λόγο άτομα. Χαρακτηριστικά είναι τα αποτελέσματα και στην έρευνα με τις μεσήλικες γυναίκες, όπου η κατάθλιψη σχετιζόταν έντονα με την εμφάνιση του σώματος (Simon 2008) Ο Luppin επίσης ανέφερε ότι αυτή η τάση ήταν πιο έντονη στην Αμερική συγκριτικά με την Ευρώπη, αλλά αυτό μπορεί να σχετιζόταν και με το υψηλότερο βαθμό παχυσαρκίας που παρατηρείται στην Αμερική.
Τι γίνεται όμως και με το αντίστροφο; Ποιοι είναι οι λόγοι που μπορεί η κατάθλιψη να οδηγήσει σε παχυσαρκία;
Φαίνεται ότι, ένας λόγος όπου η κατάθλιψη μπορεί να οδηγήσει σε παχυσαρκία σχετίζεται με την νευροενδοκρινική λειτουργία. Σύμφωνα με τον Björntorp (2001), η κατάθλιψη μπορεί να προκαλέσει κοιλιακή παχυσαρκία μέσω της χρόνια ενεργοποίησης του Άξονα υποθαλάμου – υπόφυσης – επινεφριδίων και σχετίζεται με την αύξηση της κορτιζόλης. Άλλος λόγος, είναι η υιοθέτηση ενός λάθους τρόπου ζωής. Ο Luppin ανέφερε επίσης ότι τα άτομα με κατάθλιψη δεν ακολουθούν συνήθως σωστή διατροφή, ούτε γυμνάζονται ιδιαίτερα. Στην έρευνα του Simon, η κατάθλιψη σχετιζόταν με περίπου 20% αύξηση της ενεργειακής πρόσληψης και χαμηλή φυσική δραστηριότητα (Simon 2008). Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αρκετά από αυτά τα άτομα επίσης παίρνουν αντικαταθλιπτικά. Ως γνωστόν, η πλειοψηφία των συγκεκριμένων φαρμάκων οδηγούν σε αύξησης βάρους.
Εμείς τι πρέπει να κρατήσουμε από όλο αυτό;
Οσο προχωρούν οι έρευνες διακρίνεται όλο και περισσότερο η σχέση παχυσαρκίας και κατάθλιψης. Εμείς, ως άτομα, οφείλουμε να ευαισθητοποιηθούμε σε αυτό το κομμάτι και να μην είμαστε ρατσιστές απέναντι στα άτομα με υπερβάλλον βάρος. Ιδιαίτερη αναφορά θέλω να κάνω στα παιδιά και στους εφήβους. Τα παιδιά κάποιες φορές μπορούν να γίνουν πολύ σκληρά στον τρόπο που θα σχολιάσουν υπέρβαρα άτομα. Οι έρευνες δείχνουν ότι μπορεί να παρουσιαστούν συμπτώματα κατάθλιψης τόσο στα παιδιά, όσο και στους εφήβους που έχουν παραπάνω κιλά. Μπορείτε να σκεφτείτε τι τραυματική εμπειρία μπορεί να είναι αυτό για ένα παιδί; Οφείλουμε ως γονείς, επαγγελματίες, ενήλικοι, να μάθουμε στα παιδιά μας να είναι πιο ευαισθητοποιημένα στο θέμα της παχυσαρκίας και να μην ενεργούν ρατσιστικά. Μην ξεχνάμε επίσης, ότι εμείς είμαστε τα πρότυπα των παιδιών. Οπότε τα παιδιά θα μιλήσουν και θα σχολιάσουν ανάλογα με τον τρόπο που θα τους διδάξουμε εμείς.
Βιβλιογραφία:
•Björntorp P. (2001) Do stress reactions cause abdominal obesity and comorbidities? Obes Rev.; 2(2):73-86.•Luppino F S, et al (2010), Overweight, obesity and depression, A systematic review and meta – analysis of longituidinal studies, Arch Gen Psychiatry; 67 (3): 220-229•Simon G.E. et al (2008) Association between obesity and depression in middle-aged women, Gen Hosp Psychiatry.; 30(1): 32–39
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου