Αλκοόλ και καλοκαίρι

Η κατανάλωση αλκοόλ, από το παρελθόν ακόμα, αποτελεί στοιχείο της διατροφής αρκετών λαών. Σε περιόδους χαράς αλλά και λύπης, η παρουσία ενός αλκοολούχου ποτού είναι χαρακτηριστική. Τελευταία όμως αυξάνονται σημαντικά τα περιστατικά υπερβολικής κατανάλωσης ιδιαίτερα από τους εφήβους. Η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ στην εφηβική ηλικία αποτελεί ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, λόγω των επιπτώσεων αργότερα στην ενήλικη ζωή.

Παρακάτω ακολουθούν μερικές σοβαρές συνέπειες, της κατάχρησης αλκοολούχων ποτών στην εφηβεία:
· Δηλητηρίαση από αλκοόλ · Αν ένας έφηβος καταναλώνει αλκοόλ από μικρή ηλικία έχει αυξημένες πιθανότητες να κάνει κατάχρηση και ως ενήλικας · Το πότο συνήθως συνοδεύεται με την χρήση και άλλων εθιστικών ουσιών, όπως το τσιγάρο και τα ναρκωτικά · Η χρόνια κατάχρηση αλκοόλ, και όχι τόσο η πρόσφατη κατανάλωση, σχετίζεται με τις βλάβες που μπορεί να προκαλέσει η κατανάλωσή του στον οργανισμό. · Οι ιστοί των νέων είναι πολλοί ευαίσθητοι στο αλκοόλ.
Αυτό που πρέπει να συστήνεται από τους γονείς στα παιδιά τους, στα πλαίσια τους εφικτού, είναι να μην πλησιάζουν το αλκοόλ μέχρι τα 18 τους. Φυσικά οι γονείς αποτελούν πρότυπο για τα παιδιά. Οπότε οι δικές τους συνήθειες και συμβουλές θα καθορίσουν και τις επιλογές των παιδιών τους.
Πώς επιβαρύνει όμως το αλκοόλ το σώμα μας; Η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ σε μία χρονική στιγμή ή σε συνεχή βάση – μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την υγεία. Αρκετός κόσμος νομίζει ότι η χρόνια χρήση επηρεάζει κυρίως τον εγκέφαλο και το συκώτι αλλά δεν είναι έτσι.
Παρακάτω ακολουθούν μερικά παραδείγματα με την επίδραση της χρόνιας κατανάλωσης στο σώμα Εγκέφαλος: Το αλκοόλ επηρεάζει τα κέντρα επικοινωνίας του εγκεφάλου, με αποτέλεσμα να αλλάζει η συμπεριφορά και η διάθεση. Ανάλογα με την κατανάλωση και την ευαισθησία του κάθε ατόμου, επηρεάζεται η ικανότητα της σκέψης και της κίνησης Καρδιά: Συνήθως μέτρια κατανάλωση αλκοόλ κάνει καλό στην καρδιά. Αυτό είναι κάτι που υποστηρίζεται και από την Μεσογειακή Διατροφή. Η αυξημένη κατανάλωση όμως μπορεί να προκαλέσει τα εξής προβλήματα:

• Αυξημένη αρτηριακή πίεση
• Καρδιομυοπάθεια
• Αρρυθμία
• Εγκεφαλικό

Συκώτι: Η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να προκαλέσει διάφορες παθήσεις του ήπατος όπως:

• Κίρρωση του ήπατος
• Λιπώδες ήπαρ (Λίπος γύρω από το συκώτι)
• Αλκοολική ηπατίτιδα
• Ηπατική Ίνωση

Πάγκρεας: Το αλκοόλ αναγκάζει το πάγκρεας να παράγει τοξικές ουσίες η οποίες οδηγούν σε παγκρεατίτιδα.
Καρκίνος: Το αλκοόλ αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο διαφόρων καρκίνων. Οι πιο συνδεδεμένοι είναι: του στόματος, του οισοφάγου, το λάρυγγα, του συκωτιού και του μαστού.
Ανοσοποιητικό σύστημα: Η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ εξασθενεί το ανοσοποιητικό σύστημα. Υπάρχουν 5 βασικοί κανόνες όσον αφορά τις ασθένειες που σχετίζονται με το αλκοόλ:

1. Όλοι οι ιστοί και τα όργανα μπορούν να επηρεαστούν από το αλκοόλ και τους άμεσους μεταβολίτες του
2. Το αλκοόλ αλλά και οι άμεσοι μεταβολίτες του έχουν την δυνατότητα να επηρεάζουν όλους τους βιοχημικούς δρόμους
3. Οι συνέπειες της κατανάλωσης του αλκοόλ δεν είναι ίδια σε όλα τα άτομα, επειδή εξαρτάται από τα διάφορα κυτταρικά, διατροφικά και γενετικά προστατευτικά συστήματα του κάθε ατόμου
4. Το 50% των αλκοολικών θα έχει πρόβλημα σε ένα ή περισσότερα όργανα
5. Το 50% των αλκοολικών θα έχει έλλειψη σε ένα ή περισσότερα ιχνοστοιχεία.

Πόσο είναι το αλκοόλ που μπορώ να καταναλώσω χωρίς ιδιαίτερες συνέπειες; Αρκετός κόσμος ξαφνιάζεται, όταν ορίζεται η μερίδα αλκοολούχου ποτού. Η ποσότητα του υγρού στο ποτήρι, το κουτάκι ή το μπουκάλι, δεν συμπίπτει απαραίτητα με την ποσότητα αλκοόλ που βρίσκεται μέσα στο ποτό. Οι διάφοροι τύποι μπύρας, κρασιού, λικέρ, διαφέρουν σε περιεκτικότητα σε αλκοόλ. Για παράδειγμά, 1 μικρό ποτήρι μπύρα, 1 μικρό ποτήρι κρασί, ή η κανονική μερίδα λικέρ ή ουίσκι όλα περιέχουν περίπου 8γρ αλκοόλ, το οποίο θεωρείται 1 μονάδα αλκοόλ. Γενικά ο γνωστός κανόνας 1-2 ποτά ημερησίως είναι αρκετός, και δεν υπάρχει λόγος να υπερβαίνεται. Αν είναι εφικτό και λιγότερο ακόμα καλύτερα.
Τι γίνεται με τις θερμίδες; Πρέπει να ξέρουμε ότι 1γρ αλκοόλ μας δίνει 7 θερμίδες. Αν σκεφτούμε ότι 1γρ λίπους μας δίνει 9 θερμίδες, μπορούμε να αντιληφθούμε το θερμιδικό του φορτίο. Τα ποτά που πρέπει να αποφεύγονται είναι κυρίως τα κοκτέιλ, όπως επίσης και ο συνδυασμός αλκοόλ με αναψυκτικού. Από τις πιο light επιλογές είναι το gin, και το λευκό κρασί. Φυσικά, μην πέσετε στην παγίδα να θεωρήσετε ότι το τσίπουρο, η τσικουδιά και το ούζο είναι άμοιρα θερμίδων. Ένα μεγάλο πρόβλημα με τα ποτά, είναι τα συνοδευτικά, τα οποία συνήθως είναι πλούσια σε θερμίδες, λίπος και αλάτι. Οπότε, μπορείτε να ζητήσετε αντί για πατατάκια και ξηρούς καρπούς, να σας φέρουν διάφορα λαχανικά
Το καλοκαίρι τι γίνεται; Το αλκοόλ σε μεγάλη κατανάλωση είναι διουρητικό. Άρα όταν καταναλώνετε αλκοόλ το καλοκαίρι, φροντίστε να πίνετε και αρκετό νερό για να μην αφυδατωθείτε. Η κατανάλωση αλκοόλ επίσης μέσα σε καύσωνα μπορεί να επηρεάσει ακόμα περισσότερο την κρίση σας. Όσο περισσότερο αλκοόλ καταναλώνετε, τόσο πιο δύσκολα θα είστε σε θέση να διακρίνετε αν σας έχει πειράξει η αυξημένη θερμοκρασία. Ο συνδυασμός καύσωνα και αλκοόλ, αποτελεί σημαντικό κίνδυνο για τους ηλικιωμένους και για τα άτομα με σοβαρές ασθένειες όπως διαβήτη ή καρδιά. Μην έχετε αυταπάτες λοιπόν ότι η κρύα μπύρα ή το κρύο τσίπουρο θα σας δροσίσουν. Η υπερκατανάλωση μάλλον σε μπελάδες θα σας βάλει εάν δεν τα συνδυάστε με αρκετό νερό. Το καλοκαίρι επίσης αυξάνει πολύ η διάθεση για καλοκαιρινά μπαράκια, τα οποία συνήθως είναι έξω από την πόλη. Όταν είναι να οδηγήσετε προσέξετε να μην καταναλώνετε ποτά. Μεγάλη προσοχή θέλει και στα beach bar. Είναι πολύ κλασικό το φαινόμενο να καταναλώνονται ποτά, ιδιαίτερα σφηνάκια, κατά την δύση του ήλιου. Φροντίστε τα άτομα που έχουν ξεφύγει στην κατανάλωση να μην μπουν ξανά στο νερό, να μην οδηγήσουν και να πιουν αρκετό νερό.

Βιβλιογραφία
National Institute on Alcohol abuse and alcoholism http://www.niaaa.nih.gov/alcohol-health Alcohol Units http://www.nhs.uk/livewell/alcohol/pages/alcohol-units.aspx Geissler C, Powers H (2005) Alcohol Metabolism: In Human Nutrition, 11th Edition, China, pp 166-181